Wat is putjeszolen (pitted keratolysis) en wat kun je er (zelf) tegen doen?
Putjeszolen is een vrij onschuldige aandoening, maar het kan wel klachten geven. Gelukkig is de aandoening meestal eenvoudig te behandelen. In dit artikelen leggen we uit wat putjeszolen is, hoe het ontstaat, hoe je het kunt voorkomen en wat je er (zelf) tegen kunt doen.
Wat is putjeszolen (pitted keratolysis)?
Bij putjeszolen of pitted keratolysis is een infectie van de huid van de voeten, waardoor kleine putjes ontstaan. De putjes lijken op kleine kratertjes. Ze zijn niet diep. De infectie zit alleen in de hoornlaag (de bovenste huidlaag), met name op drukpunten waar de eeltlaag wat dikker is. De aandoening kan vervelend zijn, maar is niet ernstig. Het is ook niet besmettelijk.
Iedereen kan putjeszolen krijgen, van ouderen tot kinderen. Mannen zijn er waarschijnlijk iets gevoeliger voor dan vrouwen.
Meestal komt de aandoening voor op de voetzolen, maar de putjes kunnen ook op de handpalmen zitten.
Wat zijn de symptomen van putjeszolen?
Putjeszolen zijn makkelijk te herkennen. Dit zijn de belangrijkste symptomen:
- Je ziet kleine putjes in je voetzolen of handpalmen. De putjes zijn een paar millimeter groot.
- Soms groeien de putjes tegen elkaar aan, waardoor bredere putjes ontstaan.
- Als er veel putjes tegen elkaar aangroeien, kan de hoornlaag een stukje loslaten.
- De putjes zitten meestal op drukplekken, bijvoorbeeld op de hiel en de bal van de voet.
- Soms heb je last van irritatie, pijn of jeuk, maar dat hoeft niet.
- Soms stinken de voeten.
- Soms verkleurt de huid naar bruin of groen.
Hoe ontstaan putjeszolen?
De oorzaak van de putjes is een huidinfectie. Onder andere Kytococcus sedentarius, Dermatophilus congolensis, Corynebacterium en Actinomyces kunnen een rol spelen.
Het is normaal dat deze bacteriën op onze huid zitten. Dit leidt normaal gesproken niet tot klachten. Toch kunnen bij zweten en broeien soms wel problemen ontstaan. De bacteriën geven dan stofjes af die de huid aantasten. Daardoor ontstaan de putjes. Ook kan het ervoor zorgen dat je voeten stinken.
Dit draagt bij aan het ontstaan van putjeszolen:
- Zweetvoeten
- Vochtige sokken
- Veel sporten
- Slecht ventilerende schoenen
- Veiligheidsschoenen (die slecht ventileren)
- Een tropisch klimaat
Hoe kun je putjeszolen voorkomen?
Putjeszolen zijn meestal goed te voorkomen. Deze tips helpen je hierbij:
- Houd je voeten en tenen schoon en droog.
- Droog je voeten en tenen na het douchen of baden goed af.
- Last van zweetvoeten? Trek dan regelmatig schone droge sokken aan.
- Loop vaker op blote voeten.
- Draag goed ventilerende schoenen. Leren schoenen zijn fijn.
- Behandel hardnekkige zweetvoeten eventueel met een aluminiumcrème of een aluminiumoplossing.
Wat kun je er (zelf) tegen doen?
Putjeszolen is goed te behandelen. Volg onderstaande tips op of bezoek je huisarts voor een crème of lotion. Naar de huisarts gaan is alleen nodig als:
- Je last hebt van irritatie, pijn of jeuk.
- De putjes niet minder worden met onderstaande tips.
Wat kun je zelf doen tegen putjeszolen?
Het behandelen van putjeszolen is vooral gericht op je voeten schoon en droog houden. Onderstaande tips helpen je daarbij.
- Was je voeten dagelijks (zonder zeep). Droog ze grondig af. Vergeet niet ook tussen je tenen te drogen.
- Trek dagelijks schone sokken aan.
- Kies schoenen die goed ventileren.
- Zijn je sokken of schoenen nat geworden? Bijvoorbeeld na het sporten? Doe dan zo snel mogelijk droge aan.
- Draag alleen schoenen als dat nodig is. Loop binnenshuis op sokken of blote voeten.
Wat kan de huisarts doen tegen putjeszolen?
Als putjeszolen klachten veroorzaken of als het niet lukt het probleem zelf te verminderen, kun je je huisarts bezoeken. Die schrijft waarschijnlijk een lotion voor met clindamycine en/of benzoylperoxide.
Als de klachten met deze lotion niet minder worden, kan de huisarts miconazolcrème voorschrijven. Deze crème kun je eventueel ook zelf bij de drogist of apotheek halen (zonder recept). Volg altijd goed de bijsluiter.
